Był raj. Ludziom współczesnym trudno jest wyobrazić sobie człowieka w stanie pierwotnej szczęśliwości. Jasny umysł, ogarniający całą rzeczywistość, wola skłonna tylko do dobrego. Zło w ogóle nie wchodzi w rachubę. Bóg jako Przyjaciel przechadza się po pięknym ogrodzie, a przebywanie w Jego obecności obdarza człowieka niewypowiedzianym szczęściem. I oto =...
Wielu ludzi zarówno wierzących, jak i niewierzących określa się mianem ludzi poszukujących. Szukają oni albo sensu życia, albo Boga, albo sposobów na realizacje Bożego powołania. Ta książka jest dla nich wszystkich. Jeśli chodzi o wiarę, o religię, to nie ma uniwersalnej recepty na jej odnalezienie. Nie istnieje jeden sposób drążenia wątpliwości, który...
Czerpiąc z wielkiego korpusu dzieł Giustinianiego, na stronicach niniejszego tomu chcemy przedstawić małą próbkę jego solilokwiów. Ograniczymy się tutaj do napisanych w młodości, a zwłaszcza do tych, które zostały datowane przez samego autora. Oto ich wykaz: – Rozmyślanie o...
Zaczerpnąwszy z wielkiego korpusu dzieł Giustinianiego, przedstawiamy w niniejszym tomie to, co napisał na temat najświętszej Eucharystii. Do niektórych z tekstów, które bierzemy tutaj pod uwagę, odniósł się już Łukasz z Hiszpanii i przede wszystkim – z nutą entuzjazmu i...
Czwarty wiek to szczególny okres w historii chrześcijaństwa. Po edykcie mediolańskim, który dał uczniom Chrystusa możliwość swobodnego wyznawania wiary, Kościół wychodzi z katakumb i stopniowo zaczyna wywierać coraz większy wpływ na życie społeczne i polityczne cesarstwa....
W niniejszym tomie chcielibyśmy przedłożyć uwadze życzliwych czytelników trzy teksty wydobyte z rękopiśmiennej spuścizny Pawła Giustinianiego. Pierwszy, napisany ręką Wincentego (później, w eremie, Piotra) Quiriniego, to precyzyjny wykaz wszystkich szczegółów, co do których...
Epithalamium sive Explanatio in Canticis Canticorum (dalej: De Epithalamio) Grzegorza z Elwiry (IV w.) uważane jest za najstarszy komentarz do Pieśni nad pieśniami napisany po łacinie, który przetrwał do naszych czasów. Starsze komentarze: Wiktoryna z Patawii (250–303) i...
W listopadzie 1992 r. ks. prof. Marek Starowieyski w Przedmowie do pierwszego tomu nowej wówczas serii wydawniczej Źródła Monastyczne, tak pisał: Dobrze się więc stało, że Opactwo Tynieckie podjęło, mimo wszelkich trudności, ryzyko wydawania tekstów monastycznych Wschodu i...
Życie mnisze św. Hieronima pomaga dostrzec inny, może nie zawsze dobrze znany wymiar jego bogatej osobowości i bardziej docenić wielkość działalności duszpasterskiej człowieka, który potrafił zapalić umysły pragnieniem wspinania się na szczyty świętości. Doświadczenie...
W pierwszym tomie Apoftegmatów Ojców Pustyni podano ogólne wiadomości o apoftegmatach i o ich zbiorach. Szczegółowe omówienie tego skomplikowanego problemu znajdziemy w podstawowej pracy J.C. Guy. Tutaj skupimy się tylko na samej kolekcji systematycznej, której polski...
Trudno nam dziś zrozumieć, kim był dla średniowiecza, szczególnie zaś dla Francji, św. Marcin z Tours. Niewielu chyba świętych wywarło tak różnoraki i tak wielki wpływ po swojej śmierci, jak to miało miejsce w wypadku św. Marcina. Tours stało się, po Rzymie i Komposteli,...
Dzieje miłości Bożej Teodoreta należą do najcenniejszych i najciekawszych relacji o początkach ruchu monastycznego w Syrii. Pozwalają nam poznać jego formy, właściwą mu specyficzną mentalność, uzmysłowić sobie jego funkcje w Kościele i społeczeństwie tych czasów. Jest to...
Pisma ascetyczne św. Bazylego Wielkiego (ok. 329–379) należały w starożytności i należą do dzisiaj, zwłaszcza na chrześcijańskim Wschodzie, do ścisłego kanonu lektur duchowych. Stanowią podstawę teologiczną całego monastycyzmu wywodzącego się z tradycji greckiej, a nadto,...
Pisma ascetyczne św. Bazylego Wielkiego należały w starożytności i należą do dzisiaj, zwłaszcza na chrześcijańskim Wschodzie, do ścisłego kanonu lektur duchowych. Stanowią podstawę teologiczną całego monastycyzmu wywodzącego się z tradycji greckiej, a nadto, przez przekład...
Pierwszy tom apoftegmatów opublikowany w serii „Źródła monastyczne” obejmuje Gerontikon czyli Kolekcję Alfabetyczną wraz z gruntownie przepracowanym komentarzem i wstępami z wydania w PSP. Z przyczyn technicznych pominięto bibliografię, którą zamieszczono w drugim tomie...
Powstały one w przedziale czasowym od ok. 400 do 530 r. Pierwsze z nich, tzn. Reguła Czterech Ojców (400–410 r.) i Druga Reguła Ojców (427 r.), zostały napisane jeszcze w pierwotnym spontanicznym okresie monastycyzmu galijskiego, zaś pozostałe prezentowane tu reguły,...
Mowy do mnichów (233–238), List do mniszek, Reguła dla mniszek oraz Reguła dla mnichów stanowią całość spuścizny monastycznej św. Cezarego z Arles (470–543). W niniejszym tomie prezentujemy tłumaczenia wszystkich powyższych pism. Mowy do mnichów, pierwsze pisma monastyczne św....
Ludzie naszych czasów równie mocno łakną zaufania jak i lękają się ogołocenia. „Ależ to ludzkie” – powiedzielibyśmy odruchowo. Tak, to głęboko ludzkie odczucia, które mogą okazać się punktem wyjścia na drodze do poznania i umiłowania Boga i bliźniego. Niniejsza książka może...
Starożytna literatura monastyczna obejmuje swym zakresem wiele bardzo różnych gatunkowo form. Wśród reprezentujących ją utworów znajdziemy szeroko rozumiane dzieła hagiograficzne, wczesne reguły mnisze, listy, dialogi, kazania oraz dzieła, których nie da się zakwalifikować do...
U progu trzeciego tysiąclecia monastycyzm jawi się jako późna gałąź wiekowego drzewa zasadzonego w trzecim stuleciu przez świętych Ojców–pustelników w Egipcie. Korzenie jego sięgają czasów apostolskich. Żywotność i płodność tej jego gałęzi zależeć będzie w dużej mierze od...