Podróż autobusem miejskim z Tyńca do centrum Krakowa przebiega na ogół bez niespodzianek. Aż tu nagle… Upalnego lata 2013 roku nawiązałem rozmowę z miłą panią. Wydawało się, że przyjezdna. Rzeczywiście, przyjechała aż z USA. Po krótkiej wymianie zdań powiedziała, że powinienem u nich głosić rekolekcje. Gdzie? W Houston. Niemożliwe, a jednak prawdziwe. Po...
Był raj. Ludziom współczesnym trudno jest wyobrazić sobie człowieka w stanie pierwotnej szczęśliwości. Jasny umysł, ogarniający całą rzeczywistość, wola skłonna tylko do dobrego. Zło w ogóle nie wchodzi w rachubę. Bóg jako Przyjaciel przechadza się po pięknym ogrodzie, a przebywanie w Jego obecności obdarza człowieka niewypowiedzianym szczęściem. I oto =...
Mnich z Pontu, tworząc pewien system, doktrynę ascezy, był teologiem ex professo. Schematyzm jego nauki niekiedy działa zniechęcająco na tych, których fascynuje niepowtarzalność drogi każdego człowieka do świętości. Znajdujemy tu z pewnością ślady greckiego, intelektualnego...
W wydawanym przez nas tomie zgromadziliśmy teksty dotyczące świętego Antoniego Pustelnika. Zebraliśmy je tutaj z trzech przynajmniej powodów. Chcieliśmy, aby czytelnik mógł poznać tę fascynującą postać, która odegrała tak ważną rolę w dziejach ruchu monastycznego, zobaczyć ją...
Jan Kasjan (ok. 365 – 435) należy niewątpliwie do największych pisarzy duchowych Zachodu. Jego Reguły i Rozmowy z Ojcami stanowiły przez ponad 1.500 lat podstawową lekturę dla mnichów i mniszek zalecaną im w Regule przez samego Patriarchę św. Benedykta. Począwszy od...
Zbiór listów św. Hieronima zawiera 154 pisma, które powstały w latach 374-419, to znaczy od czasu jego przybycia do Antiochii Syryjskiej (po opuszczeniu mniszej wspólnoty w Akwilei, a przed udaniem się na pustynię Chalkis) aż do końca życia. Są one niewątpliwie tak ważne, iż...
Mistyczne przeżycia Mechtyldy z Magdeburga (ok. 1207 - ok. 1294), prawie zapomnianej wielkiej mistyczki niemieckiej z XIII wieku, spisane na polecenie spowiednika. Jej mistyka wyrasta z głębokiego przekonania o naturalnej przynależności do Boga, który jako Trójca Osób jest...
Mistyczne przeżycia Mechtyldy z Magdeburga (ok. 1207 - ok. 1294), prawie zapomnianej wielkiej mistyczki niemieckiej z XIII wieku, spisane na polecenie spowiednika. Jej mistyka wyrasta z głębokiego przekonania o naturalnej przynależności do Boga, który jako Trójca Osób jest...
„Nie pięknymi wierszami lub klasyczną prozą, lecz barbarzyńskimi tekstami Patryka przekroczyła literatura łacińska granice nakreślone jej przez potęgę i wojsko. Pośród najgłębszego upadku państwa rzymskiego powstaje dokument historycznej przemiany narodu, który zawsze...
Jedną z cech odróżniających monastycyzm zachodni od wschodniego jest między innymi geneza jego rozwoju. Jeżeli monastycyzm wschodni powstawał samorzutnie, jako masowy ruch oddolny, to monastycyzm zachodni rozwijał się stopniowo, zaszczepiany odgórnie, słowem i przykładem,...
Augustyn z Hippony (dzisiejsza Annaba w Algierii) jest doskonale znany jako grzesznik i święty, jako uzdolniony teolog, pokutnik, polemista, filozof, i jako duszpasterz. Znacznie mniej uwagi poświęca się jednak Augustynowi jako monastycznemu prawodawcy i autorowi. Stanowi...
W zachowanej spuściźnie Augustyna znajduje się tylko jeden list adresowany do Possydiusza. To krótkie pismo, którego nie potrafimy dokładnie datować, jest pośpiesznie zredagowaną odpowiedzią na list Possydiusza, w którym radził się on biskupa Hippony na temat tego, jak...
Niemniej najpełniejszym chyba wyrazem myśli i postawy Gertrudy, poza oczywiście jej tekstem własnym, jest księga czwarta: ten swoisty rok liturgiczny utkany z pouczeń Pańskich. Już wspomnieliśmy, że dla Gertrudy całe życie ma o tyle sens, o ile wplatane jest w ponadświatową...
W jednym ze swoich listów, napisanym w lipcu 593 roku, papież Grzegorz sam mówi o tym, jak przystąpił do tworzenia swego obszernego zbioru hagiograficznego, jakim są Dialogi. Ów list adresowany jest do biskupa Maksymina z Syrakuz, dawnego przeora klasztoru w...
Książka ta obejmuje materiał kursu wykładów z historii starożytnego monastycyzmu wschodniego, wygłaszanych od roku 1975 dla nowicjatu w klasztorze benedyktyńskim w Ligugé (Francja), i niekiedy poza klasztorem. Były one publikowane w „Lettres de Ligugé”, po jednym rozdziale...
Książka ta obejmuje materiał kursu wykładów z historii starożytnego monastycyzmu wschodniego, wygłaszanych od roku 1975 dla nowicjatu w klasztorze benedyktyńskim w Ligugé (Francja), i niekiedy poza klasztorem. Były one publikowane w „Lettres de Ligugé”, po jednym rozdziale...
Ćwiczenia św. Gertrudy Wielkiej z Helfty, jednej z największych mistyczek chrześcijańskich, otwierają – mamy nadzieję – serię tłumaczeń pism mistyczek niemieckich. W przyszłości chcielibyśmy wydać jej główne dzieło, Legatus divinae pietatis czyli Herold Bożej łaskawości, a...
Odkrycie Ewagriusza jest jednym z największych osiągnięć patrystyki pierwszej połowy dwudziestego wieku, jak stwierdził francuski dominikanin F. Refoulé przed trzydziestu laty. Ten grecki mnich urodził się ok. 345 roku w mieście Ibora położonym w małoazjatyckim Poncie. Jego...
Wiele Ewagriuszowych pism nie zostało jeszcze krytycznie wydanych, więc jesteśmy zdani na edycje tekstowe takie, jakie są. Korzyść z lektury po polsku pism tego teologa jest niewspółmiernie większa od strat związanych z pewnymi nieścisłościami, na które narażamy się posługując...
Najbardziej znanym traktatem Pomeriusza okazał się traktat O życiu kontemplacyjnym, chociaż w najstarszych przekazach brak jednoznacznej informacji na jego temat. Nie znaczy to wcale, że już współcześni Pomeriuszowi tego dzieła nie znali. Wprawdzie wspomniani autorzy wprost...