Święty Jan Kasjan

Rozmowy z Ojcami, tom 2

• Wyślij do znajomego

  

  Rozmowy z Ojcami, tom 2

  Kolejny tom Rozmów Jana Kasjana, w znakomitym przekładzie ks. Arkadiusza Noconia, przynosi materiał nie mniej istotny dla zrozumienia dziejów duchowości Zachodu niż opublikowany już 13 lat temu tom pierwszy. W pierwszym tomie możemy śledzić z uwagą nie tylko znane podwaliny nauki o tym, co dziś katechizm określa jako siedem grzechów głównych (Rozmowa V z abba Serapionem o ośmiu wadach głównych), ale także rozważania na temat teodycei (Rozmowy VI i VIII) czy wreszcie coraz bardziej popularne uwagi dotyczące modlitwy (Rozmowy IX i X).

  W tomie drugim sięgamy po tematy, które w niemniejszym stopniu miały wpływ przez wieki na to, w jaki sposób ludzie Zachodu mówili i myśleli na tematy związane z życiem duchowym. Rozmowa XIV zajmuje się w zasadzie wykładem podstaw tego, co później zostanie określone jako lectio divina; Rozmowa XVI podejmuje klasyczny dla piśmiennictwa łacińskiego temat przyjaźni choć, jak to Kasjan, czyni to w dość przewrotny sposób poświęcając ostatecznie większość uwagi temu, co prawdziwej przyjaźni się sprzeciwia, a mianowicie wadzie gniewu. Wreszcie Rozmowa XIII, podejmująca zagadnienie stosunku łaski Bożej i wolnej woli człowieka, wywołała wkrótce spór, który w europejskiej teologii miał ciągnąć się przez wieki. Dodajmy na marginesie, że ten właśnie tekst zasługuje na wyjątkową uwagę. Jest to bowiem unikalny przykład wypowiedzi, która jednoznacznie była odczytywana jako polemika ze św. Augustynem, a która chyba jako jedyny taki przypadek w historii nie zakończyła się potępieniem autora jako heretyka sprzeciwiającego się biskupowi Hippony.

  Jak zatem widzimy wątków w tomie jest wiele, problemów niemało i gąszcz literatury do przeczytania ogromny. W takim labiryncie dobrze jest mieć przewodnika. Nasze wydawnictwo opublikowało już monografię pióra Columby Stewarta OSB pt. Kasjan Mnich (ŹrMon 34, 2004). W tym i następnym, ostatnim już, tomie Rozmów, chcielibyśmy skierować uwagę Czytelników na osobę nieznanego szerzej w Polsce autora (do tej pory na język polski przełożono jeden jego tekst ), wybitnego znawcy Kasjana i starożytnego monastycyzmu – Marka Sheridana OSB.

  Odbiorca: :

  Nazwa Twojego znajomego ^* :

  Adres e-mail Twojego znajomego ^* :

  ^* Pola wymagane

  Wyślij   lub  Anuluj

Będąc jeszcze w klasztorze w Syrii, ledwie tylko opanowaliśmy podstawy wiary i zaczęli nieco postępować w cnocie, a już zapragnęliśmy łaski jeszcze większej doskonałości, postanawiając niezwłocznie udać się do Egiptu. W naszych planach zamierzaliśmy nawet dotrzeć do pustyni odległej Tebaidy, aby poznać jak najwięcej świętych, których sława rozeszła się już po całym świecie. Chcieliśmy, jeśli nie naśladować, to przynajmniej z nimi się spotkać. Po skończeniu morskiej podróży przybyliśmy najpierw do egipskiego miasta Tennesus, które zewsząd otoczone jest morzem lub słonymi jeziorami. Jego mieszkańcy, z braku terenu i roli pod uprawę, trudnią się wyłącznie handlem, wszystko więc, co posiadają, zdobywają dzięki morskiej żegludze. Nawet ziemię pod budowę domu, jeśli chcą go postawić, muszą z dala dostarczać statkami.

Pan Bóg, jak widać, sprzyjał naszym pragnieniom, bo w tym samym czasie przybył do miasta biskup Archebiusz, mąż nader święty i zacny. Pomimo że, jako biskup Panefo, został wyrwany spośród mnichów, z najwyższą surowością przestrzegał jednak wcześniejszego, pustelniczego sposobu życia, zachowując ciągle tę samą pokorę i nie schlebiając sobie z powodu godności, jaka go spotkała. Przeciwnie, mawiał, że powołano go na ten urząd nie ze względu na zdolności, ale ponieważ chciano się go pozbyć ze społeczności mnichów, której był niegodny, ponieważ po trzydziestu siedmiu latach, jakie w niej przeżył, nie zdołał osiągnąć czystości właściwej temu wzniosłemu powołaniu. Do Tennesus zaś przybył z powodu mającego się tam odbyć wyboru biskupa. Obydwu nas przyjął bardzo mile i z wielką uprzejmością, a dowiedziawszy się, że pragniemy udać się w najdalsze nawet strony Egiptu, aby odwiedzić świętych Ojców, rzekł:

„Chodźcie, tymczasem, i zobaczcie starców, mieszkających niedaleko naszego klasztoru. Ich ciała są tak pochylone starością, a z oblicza taki bije blask świętości, że już sam ich widok może być wielką nauką dla odwiedzających. Z przykładu ich świętego życia, bardziej niż ze słów, nauczycie się tego, co ja, niestety, utraciłem i nie mogę wam już przekazać. Ufam jednak, że doradzając troskliwie, gdzie najłatwiej znaleźć ową ewangeliczną perłę, której sam nie posiadam, a wy pilnie szukacie, ulżę chociaż trochę mojej własnej nędzy”.