Barbara Bodziony

Piękna Litera. Bastarda gotycka

• Wyślij do znajomego

  

  Piękna Litera. Bastarda gotycka

  Prezentowana w kolejnym tomie Pięknej Litery bastarda należy do rodziny gotyckich kursyw kodeksowych, które formowały się od XIII, by osiągnąć dojrzałe formy w kodeksach XIV i XV wieku. Bastarda występuje w różnych opracowaniach także pod innymi nazwami: litera burgundzka, bastarda flamandzka, lettre batarde (dosłownie litera bękart).

  O nazwie bastarda Władysław Semkowicz pisze tak: „Nazwa tego pisma pochodzi stąd, że nie jest to czysta minuskuła kaligraficzna, ale pismo staranne, lecz mniej lub więcej przetykane elementami kursywnymi, a więc «bastard» w stosunku do zwyczajnych, w użyciu będących rodzajów pisma”.

  Poruszanie się wśród gęstwiny tak skomplikowanych form, jak odręczne pismo, zmieniające się nie tylko w różnych epokach, ale także w niezliczonych skryptoriach, kancelariach działających w wielu państwach, księstwach, dworach, a przede wszystkim w zależności od trzymającej pióro dłoni, jest wirtuozerią, którą zajmują się paleografowie. Poszczególne opracowania paleograficzne na temat czasów, kiedy bastarda zdobywa sobie miejsce w kodeksach, różnią się nomenklaturą i klasyfikacją. Mimo pewnych różnic i trudności metodologicznych badacze są zgodni w kwestiach zasadniczych co do przemian, jakie następują około XIII wieku i które prowadzą do rozwoju gotyckich kursyw książkowych.

  Bastarda łączy w sobie cechy kursywne i kaligraficzne. Jest podtypem dużej gromady pism zwanych Kursywą (Cursiva Receintor). Kiedy patrzę na karty zapisane mniej lub bardziej regularną bastardą od razu mam wrażenie, że pióro skryby swobodnie i płynnie przesuwało się po powierzchni pergaminu, czy papieru. Widać w bastardzie dążenie do upraszczania gotyckich form przez unikanie łamania trzonków i lasek liter, co wpływa na możliwość szybszego, płynniejszego pisania. Bastarda nie jest jednak pozbawiona przemyślanych i wypracowanych form, które składają się na estetyczny wyraz tego pisma.

  Odbiorca: :

  Nazwa Twojego znajomego ^* :

  Adres e-mail Twojego znajomego ^* :

  ^* Pola wymagane

  Wyślij   lub  Anuluj