Święty Jan Kasjan

O wiedzy duchowej

• Wyślij do znajomego

  

  O wiedzy duchowej

  Jan Kasjan należy do tych autorów, których wpływ trudno przecenić. Jego dzieła, czytane i przepisywane przez wieki, należą do trwałego dziedzictwa Europy. Niełatwo odnaleźć autora, który z równą pasją poświęcałby swe pióro zagadnieniom zarówno organizacyjnym, jak i mistycznym. Spośród jego dzieł do najpoczytniejszych należały Rozmowy z Ojcami oraz Reguły (tak bowiem chyba trzeba tłumaczyć w tym przypadku łaciński tytuł Institutiones). Ich autor stara się nas przekonać, że zarówno Reguły, jak i ów zbiór 24 „wywiadów” z gwiazdami egipskiej ascezy, ma na celu przekazanie autentycznej tradycji egipskiej pustyni. Tymczasem jednak warto zachować ostrożność i w tym względzie nie wierzyć Kasjanowi zbyt łatwo. Tę nieufność wzmacniają badania zestawiające teksty naszego autora z tekstami źródłowymi. Nie oznacza to, że Kasjan kłamał. Jego celem nie była kronika życia mnichów egipskich, ale wychowanie mnichów europejskich. Temu celowi poświęcił swoje dzieła; i uczynił to, przyznać trzeba, z dużym powodzeniem. Niemniej te właśnie motywy skłaniają nas, abyśmy w tym wstępie mówili nie tyle o abba Nesterosie, który w udziela Kasjanowi i Germanusowi nauki w Rozmowie XIV, ile raczej po prostu o samym Kasjanie. Z drugiej jednak strony źródeł doktryny Kasjana trzeba szukać przede wszystkim w Egipcie.

  Prezentowana w niniejszej książeczce Rozmowa XIV. O wiedzy duchowej dotyczy pewnego szczególnego sposobu modlitwy i lektury Pisma Świętego. Dlatego zanim przejdziemy do szerszego omówienia zagadnień związanych z Rozmową XIV, należy naszkicować w trzech punktach zasadnicze cechy pojmowania i traktowania Pisma Świętego przez mnichów, których Kasjan w Egipcie mógł spotkać.

  Odbiorca: :

  Nazwa Twojego znajomego ^* :

  Adres e-mail Twojego znajomego ^* :

  ^* Pola wymagane

  Wyślij   lub  Anuluj

Aby osiągnąć doskonałość w wiedzy praktycznej, należy spełnić dwa warunki. Po pierwsze – poznać naturę wad i sposób ich leczenia. Po drugie – ustalić hierarchię cnót i tak według tego wzoru doskonałości formować duszę, aby służyła cnotom nie z przymusu, na ich stanowczy rozkaz, ale aby smakowała i żywiła się nimi, jakby jakimś naturalnym dobrem, i z radością kroczyła wyznaczoną przez cnoty stromą i wąską drogą.

Czy może bowiem dojść do znajomości cnót (drugiego warunku wiedzy praktycznej) lub czy może przejść do kontemplacji rzeczy duchowych i tajemnic nieba (wyższego stopnia wiedzy) ten, kto nie poznał dokładnie swoich wad i nie starał się ich wyplenić?

Słusznie mówi się więc, że ten, kto nie uporał się z rzeczami niższymi, nie dostąpi wyższych, a ten, kto nie pojmuje, co dzieje się w jego wnętrzu, nie zrozumie tego, co dzieje się wokół.

Przy tym wszystkim musimy jednak wiedzieć, że dwakroć tyle wysiłku kosztuje wykorzenienie wad niż zdobycie cnót. I nie jest to tylko moje zdanie – wyraźnie bowiem mówią o tym słowa Tego, który najlepiej zna siły i możliwości swoich stworzeń: Spójrz – powiada On – oto daję ci dzisiaj władzę nad narodami i nad królestwami, byś wyrywał i obalał, byś niszczył i burzył, byś budował i sadził (Jr 1,10).

Widzimy więc, że aby usunąć to, co szkodliwe, potrzeba aż czterech czynności: wyrywania, obalania, niszczenia i burzenia. Dla osiągnięcia doskonałości w cnotach i sprawiedliwego postępowania potrzeba zaś tylko dwóch: budowania i sadzenia. Jest więc oczywiste, że trudniej wyrwać i zniszczyć zakorzenione w duszy i ciele namiętności, aniżeli sadzić i budować duchowe cnoty.