Michał T. Gronowski OSB

Tyniec. Opactwo benedyktynów

• Wyślij do znajomego

  

  Tyniec. Opactwo benedyktynów

  W połowie XI w. na nadwiślańskiej skale, opodal Krakowa, osiedlili się czarni mnisi, których od imienia autora Reguły, wedle której żyją, św. Benedykta z Nursji (480–ok. 550), określa się mianem benedyktynów. Roz­po­częli budowę kościoła i klasztoru, które w następnych stuleciach rozbudowywane i odbudowywane wciąż miały służyć idei, dla której to miejsce założono.

  Zwiedzanie tynieckiego wzgórza zaprasza do niezwykłej wędrówki w czasie i przestrzeni: do zagłębienia się w świat dawnych i współczesnych mnichów oraz ich życia. Tutaj bowiem historia i współczesność współistnieją zgodnie, a kolejne generacje gospodarzy wciąż nie przestają zaznaczać własnego wkładu, mamy zatem: romańskie fundamenty, gotyckie mury, barokowe wyposażenie, romantyczne ruiny, współczesne betony i… nowoczesne komputery.

  Przewodnik – kolejny, już ósmy – po Tyńcu, chce opowiedzieć o interesujących zabytkach, przypomnieć wydarzenia i postacie ważne lub zapomniane, niekiedy zaproponować odmienną od dotychczasowej interpretację, zwłaszcza że prace konserwatorskie rozpoczęte w kościele w 2012 r. przyniosły wiele odkryć i nowych, czasem niespodziewanych ustaleń.

  Jeśli zatem pozostawi niedosyt albo wzbudzi inne pytania lub zainspiruje do dalszych poszukiwań, to znaczy, że spełnił swoją rolę.

  Odbiorca: :

  Nazwa Twojego znajomego ^* :

  Adres e-mail Twojego znajomego ^* :

  ^* Pola wymagane

  Wyślij   lub  Anuluj

Chronologia dziejów (XI–XXI w.)

Przypuszczalnie około 1044 r. książę Kazimierz Odnowiciel zakłada opactwo.

XI/XII w. – Budowa bazyliki i zabudowań klasztornych. Około 1125 r. legat papieski, kardynał Idzi z Tuskulum, poświęca kościół i wystawia dokument potwierdzający posiadłości opactwa.

XIII/XIV w. – Opactwo zostaje zniszczone podczas najazdów tatarskich oraz walk o tron krakowski pomiędzy księciem Władysławem Łokietkiem a zwolennikami czeskich Przemyślidów. Budowa zamku-rezydencji opatów.

XV w. – Budowa drugiego kościoła poświęconego w 1463 r. oraz nowych gotyckich krużganków i zabudowań.

XVI w. – Rozkwit opactwa. Przebudowa części zabudowań w stylu renesansowym.

XVII w. – przebudowa kościoła w stylu barokowym.

XVIII w. – Rozbudowa południowego skrzydła klasztoru, gdzie umieszczona zostaje biblioteka. Konfederacja barska (1768–1772). W opactwie zamienionym w twierdzę konfederaci stawiają silny opór wojskom rosyjskim. Opactwo wchodzi w obszar pierwszego zaboru austriackiego. Benedyktyni raz jeszcze odbudowują klasztor.

XIX w. – Cesarz austriacki w 1816 r. kasuje opactwo. W latach 1821–1826 ma siedzibę w Tyńcu biskupstwo, przeniesione następnie do Tarnowa razem ze skarbcem kościoła i znaczną część biblioteki. W 1831 r. pożar trawi dachy opactwa. Klasztor staje się ruiną, a ocalały kościół przejmuje parafia. Ostatni mnich tyniecki umiera w 1833 r.

XX w. – W latach 30. belgijskie opactwo św. Andrzeja w Brugii staje się ośrodkiem formacji polskich powołań benedyktyńskich. Grupa mnichów wraca do Tyńca 30 lipca 1939 r. Podjęte dzieło przetrwało okres wojny i lata komunizmu. Odbudowa zespołu klasztornego trwała od 1947 do 2008 r.