Bartłomiej Bednarek

Mit Dionizosa w poezji greckiej

• Wyślij do znajomego

  

  Mit Dionizosa w poezji greckiej

  Przedmiotem niniejszej rozprawy jest mit Dionizosa w poezji greckiej od Homera do Eurypidesa. Sformułowany w ten sposób temat wymaga obszernego komentarza, stanowi bowiem wynik kompromisu pomiędzy moimi zainteresowaniami i ambicjami a tym, co w wyniku przeprowadzonych przeze mnie badań okazało się szczególnie istotne dla zrozumienia jednego z centralnych zagadnień religii greckiej, jakim jest mitologia i kult boga wina.
  

  Na temat Dionizosa powstała olbrzymia ilość opracowań naukowych, popularnonaukowych, pseudonaukowych, jest on również obecny we współczesnej kulturze wysokiej i popularnej. Pomimo zainteresowania, jakim się cieszy, a może właśnie dzięki niemu, bóg ten nie przestaje wzbudzać poważnych kontrowersji i wciąż jest przedmiotem ożywionej dyskusji. Dowodzi tego skrótowe wyliczenie ważniejszych linii interpretacyjnych, wyznaczonych przez najwybitniejszych spośród dwudziestowiecznych badaczy religii greckiej. Dionizos stał się między innymi bogiem wegetacji i płodności (np. Harrison 1903; Nilsson 1940: 32–41), ekstatycznego tańca o funkcji terapeutycznej (Dodds 1960 i de Martino 1971: 209–300), przemocy kolektywnej (Girard 1993: 165–196), mistycznego rytuału kreującego poczucie jedności grupy wyznawców (Harrison 1912, Seaford 1994 i 2006), iluzji estetycznej i epistemologicznej (Segal 1997: 215–271), emancypacji seksualnej kobiet i miłości małżeńskiej (Keuls 1984 i 1988: 377–402), radosnej erotyki (Isler-Kerényi 2007: 1), inicjacji w dorosłość (Vidal-Naquet 1992), został zrównany z Freudowskim id (Sale 1972) i z innym kulturowym (Detienne 1986: 11–43). Powyższe zestawienie jest bardzo niepełne, pomija bowiem najśmielsze, a zarazem najbardziej fascynujące koncepcje, w rodzaju tych, które forsowali wybitni i wpływowi intelektualiści, tacy jak Fryderyk Nietzsche, Jan Kott czy Ruth Benedict.

  Odbiorca: :

  Nazwa Twojego znajomego ^* :

  Adres e-mail Twojego znajomego ^* :

  ^* Pola wymagane

  Wyślij   lub  Anuluj

Autor łączy znakomite przygotowanie teoretyczne ze zdroworozsądkowym dystansem i samodzielnym myśleniem. Nawet, jeśli niektóre z jego przemyśleń mogą się wydać kontrowersyjne, sam fakt, że udało mu się znaleźć luki lub niekonsekwencje w popularnych w nauce koncepcjach, budzi szacunek i prowokuje do dyskusji. W ten choćby sposób wpisuje się w szerszą debatę o kulturze, co, jak sam wyznaje, również było celem rozprawy […] Nie ma wątpliwości, że mamy do czynienia z oryginalną i przemyślaną pracą, opartą na głębokiej wiedzy; znajomość źródeł i literatury przedmiotu nie może budzić żadnych zastrzeżeń. Autor ma dobre pióro, język pracy ma wyrazisty charakter, a styl miejscami przypomina esej, autor nie stroni też od uwag natury osobistej. Dwie ostatnie cechy nie zawsze zgadzają się z tonem naukowej rozprawy, jednak w wypadku omawianej pracy eseistyczny ton idący w parze z erudycją i umiejętnością prowadzenia naukowej dyskusji należy, jak sądzę, uznać za atut.

Dr hab. Joanna Janik